پس از معرفی و آشنایی با سیستم ونت فاضلابی بهتر است که با شیر ونت فاضلابی بیشتر آشنا شویم.

به طور خلاصه شیر های ونت فاضلابی در واقع شیر یک طرفه هوا هستند که در زمان به وجود آمدن فشار منفی در سیستم لوله کشی فاضلاب، فشار منفی داخل شبکه را متعادل می کنند.

پس از معرفی کلی شیر ونت، برای درک بهتر موضوع و پی بردن به مزایای این روش ابتدا توضیحات کلی راجع به این سیستم و این شیر ها ارائه می کنیم.

به طور کلی در سیستم های متداول فاضلابی امروزی تامین هوای داخل سیستم ها برای ایجاد تعادل و فشار و محافظت از تله های هوا بند سیفون ها از شبکه لوله کشی ونت استفاده می شود. کارایی این سیستم جهت جلوگیری از ورود بو و سایر آلودگی ها از سیستم دفع فاضلاب به محیط داخل ساختمان است.

استفاده از سیستم هواکشی ونت برای فاضلاب ها معایبی را نیز به همراه دارد، از جمله این معایب مصرف بسیار زیاد لوله ها در متراژ بالا، اجرت و دست مزد زیاد مجریان و متخصصیصن این امر، پر شدن پشت بام از انواع و اقسام لوله ها، پر هزینه بودن اجرای سیستم و عدم اطمینان از میزان کارایی مناسب سیستم و غیره می باشد. علاوه بر آن ممکن است بوی بد فاضلاب نیز در محیط منتشر شود.

با به روز شدن علم و تکنولوژی و جهت بر طرف کردن معایب این سیستم هواکشی، پدیده ای جدید به نام شیر ونت فاضلابی به بازار ارائه شده است که راه جدید و با تغییرات بنیادی در این سیستم می باشد. بدین صورت که نیاز به لوله کشی ونت در سیستم فاضلاب ساختمان ها را از میان برده عمل کرد تهویه در شبکه  را بسیار کارامد تر کرده است.

از دیگر مزایای شیر ونت فاضلاب می توان به این موارد اشاره کرد که سرعت اجرای سیستم در این مدل بسیار بالاتر بوده و همچنین امکان انتشار بوی نا مطبوع به داخل ساختمان تقریبا وجود نداشته و به صفر می رسد.

برای درک بهتر عمل کرد شیر های ونت فاضلابی، ابتدا بهتر است با پدیده سیفوناژ بیشتر آشنا شویم.

پدیده سیفوناژ:

وقتی که در شبکه فاضلاب یک تخلیه آنی اتفاق بیفتد، (حجم تخلیه بیشتر از 8 لیتر آب باشد). به دلیل پر شدن مقطع لوله، پشت فاضلاب فشار کاهش یافته و به اصطلاح فشار منفی می شود. در این حالت باعث می شود که آب سیفونی که تخلیه از طریق آن انجام شده نیز تخلیه شود. اصطلاحا به این حالت سیفوناژ اتوماتیک می گویند.

همچنین این عمل باعث می شود سیفون های طبقات پایین تر نیز تخلیه شوند. (در اصطلاح سیفوناژ القایی گفته می شود).

هنگامی که این اتفاق در سیستم فاضلاب رخ بدهد و تخلیه آب هوا بند داخل سیفون ها انجام بشود، ورد بو، آلودگی و حشرات موذی از داخل شبکه فاضلاب به محیط بیرونی به راحتی امکان پذیر می شود.

مشکل دیگری که این پدیده سیفوناژ در شبکه فاضلاب خانگی ایجاد می کند این است که باعث کاهش سرعت حرکت فاضلاب در خطوط افقی شبکه شده و این امر موجب جا ماندن مواد جامد فاضلاب در لوله ها می شود.

پس از آشنایی با مشکل سیفوناژ در شبکه فاضلابی حال این سوال مطرح می شود که چگونه می توانیم این مورد را در سیستم فاضلابی رفع کنیم؟

پس برای پاسخ گرفتن به این سوال در ادامه مطلب ما را همراهی کنید.

روش سنتی حل مشکل سیفوناژ:

در روش سنتی که به روش فول ونت (FULL VENT) معروف است، از پشت هر سیفون یک لوله به سمت بالا کشیده می شود. کلیه لوله ها داخل یک داکت با یکدیگر جمع می شوند و به سمت پشت بام هدایت می شوند. در این متد فشار پشت سیفون ها از طریق لوله های هوا کشی ونت، با فشار هوای آزاد مرتبط می گردند و از این طریق فشار منفی ایجاد شده در سیستم متعادل می شود. و در واقع مکش از طریق پشت بام خنثی می گردد.

پس از مطرح شدن مشکل سیفوناژ و آشنایی با روش سنتی رفع این مورد، به این نکته می پردازیم که استفاده از شیر های ونت فاضلابی راه حلی بسیار کارامد تر و مدرن تر در رفع این معضل فاضلابی می باشد.

استفاده از شیر ونت جهت رفع مورد سیفوناژ:

استفاده از شیر ونت فاضلابی در سیستم هوا کشی لوله فاضلاب، اولین بار توسط شرکت امریکایی استادور (STUDOOR) ابداع و مطرح شد. در این روش مدرن، شیر های یک طرفه هوا روی شبکه فاضلاب مربوط به هر محیط و همچنین بالای خط اصلی سیستم فاضلاب نصب می گردد.

عمل کرد این سیستم به صورت ثقلی بوده و در فشار منفی 25 درجه پاسکال در شیر های داخل واحد 705 لیتر بر ثانیه و در شیر خط اصلی فاضلاب 30 لیتر بر ثانیه هوا از خود عبور می دهد.

این روش نوین می تواند عمل کردی حتی بهتر از  لوله کشی فول ونت داشته باشد و از تله آب سیفون ها یک به یک به طور کامل محافظت کند.

این نکته قابل ذکر است که شیر های ونت فاضلابی، این قابلیت فوق العاده را دارند که ضمن تامین هوا در کمترین فشار منفی و در سریع ترین زمان ممکن، از انتقال هوا در جهت مخالف نیز جلو گیری به عمل آورند بدین صورت که هوا از سمت شبکه دفع فاضلاب به سمت محیط های داخل ساختمان حرکت نمی کند. 

و بدین ترتیب شرایط محیطی کاملا سالم و مطبوع برای سکونت در ساختمان را فراهم می کنند.

در مورد شیر های ونت فاضلابی خوب است این مورد را بدانیم که امروزه در کنار اجرای سیستم ونت فاضلابی و همچنین مدل فول ونت هواکشی فاضلاب، شیر های ونت فاضلابی راه حل جدید و بسیار ساده تری به نسبت مدل های قبل در سیستم فاضلاب ساختمان ها هستند به این صورت که نیاز به لوله کشی ندارند.

و همچنین این شیر ها علاوه بر بالا بردن و بهبود دادن کارایی تهویه فاضلاب، سرعت اجرای کار را نیز به طور چشم گیری بالا می برد.

- پس از معرفی کامل شیر های ونت فاضلاب و بررسی عمل کرد آن ها در بر طرف کردن پدیده سیفوناژ در ادامه به تعدادی از مزایای مهم این سیستم اشاره می کنیم.

مزایای استفاده از شیر های ونت فاضلابی:

استفاده از این سیستم مزایای بسیاری دارد که در ادامه به تعدادی از آن ها می پردازیم:

  1. با استفاده از این سیستم حجم لوله کشی مصرفی حدود 30 تا 60 درصد کاهش می یابد.
  2. بر خلاف روش فول ونت که در آن عمل کرد ونت همه واحد ها به یک دیگر وابسته است، به دلیل مستقل بودن عمل کرد شیر ونت در هر واحد ساختمانی، ضریب اطمینان این سیستم بسیار بالا است.
  3. مناسب سازی شده برای کلیه ساختمان ها از یک طبقه تا بلند مرتبه
  4. این مدل از شیر ها بدون قطعات مکانیکی بوده و همچنین به دلیل عمل کرد ثقلی نیاز به تعمیر و نگه داری ندارند.
  5. برای نصب و استفاده از این شیر ها نیازی به سوراخ کردن پشت بام نیست و به همین علت عصایی پشت بام حذف شده و همچنین داکت های مورد استفاده کوچک تر می شوند.
  6. به دلیل حذف حجم بالایی از لوله های فاضلاب، فضای مفید ساختمان افزایش میابد.
  7. رساندن هوا به محل مورد نیاز بسیار به موقع انجام می شود.
  8. با استفاده از شیر های ونت فاضلابی، از انتشار بوی نا مطبوع در فضا های مشای ساختمان مثل پشت بام ها، کاملا جلو گیری می شود.
  9. آزادی عمل بیشتر در طراحی معماری سازه مورد نظر
  10. شیر ونت فاضلابی بسیار به تامین سلامت و بهداشت ساکنین ساختمان کمک می کند. بدین صورت که از منتشر شدن آلودگی و میکروب ها از سیستم دفع فاضلاب به محیط داخلی ساختمان جلو گیری می کند.

پس از بررسی سیستم ونت فاضلابی و مورد نقد قرار دادن نکات مثبت و منفی آن، اکنون لوله های مورد نیاز برای اجرای سیستم هواکشی ونت را معرفی می کنیم.

انواع لوله های ونت فاضلاب:

  1. لوله قائم هواکش یا stack vent: در روش اجرای ونت فاضلاب این لوله قائم نقش هواکش سیستم را ایفا کرده و بعد از بالاترین اتصال شاخه افقی فاضلاب، در ادامه لوله کشی فاضلاب به سمت پشت بام قرار می گیرد.
  2. لوله قائم هواکش یا vent stack: این مدل از لوله ها در مسیر به لوله های انشعاب متصل می شوند و در انتهای آن ها هوای آزاد در جریان است. این لوله ها با هدف هواکش فاضلاب نصب شده و در پایین ترین قسمت سیستم به لوله قائم فاضلاب متصل می شوند.
  3. شاخه افقی هواکش یا branch vent: برای اتصال سیستم ونت به یک یا چند وسیله بهداشتی از این نوع لوله می توان استفاده کرد. که معمولا به لوله قائم هواکش یا به ادامه لوله قائم فاضلاب وصل می شود. از این لوله ها می توان در سرویس های بهداشتی و یا سقف های کاذب استفاده کرد. (این نکته قابل ذکر است که استفاده از این نوع لوله ها در ضخامت دیواره ها مجاز نمی باشد).
  4. هواکش کمکی اصلی یا yoke vent: در اجرای سیستم ونت فاضلاب، این لوله هواکش افقی به جهت پیش گیری از تغییرات فشار در لوله های قائم فاضلاب ، به لوله هواکش متصل شده و شیب آن به سمت لوله قائم فاضلاب است.

از این که تا این قسمت از مطلب همراه ما بودید از شما سپاس گزاریم و در انتهای مطلب قصد داریم به مواردی که در اجرای ونت فاضلابی نقش مهمی را ایفا می کنند بپردازیم.

از نکات مهم و قابل ذکر در مراحل نصب و اجرای سیستم ونت فاضلاب به موارد زیر می توان اشاره کرد:

  • لوله هواکش عمودی باید در پایین ترین نقطه و بالا ترین نقطه استک فاضلاب، به این خط وصل شود. 
  • با توجه به اینکه شتر گلو در قسمت زیرین روشویی ها و ظرف شویی ها کوچک است، به منظور کمترین میزان گرفتگی در هنگام اجرای ونت فاضلاب، بهتر است خط فاضلاب روشویی داخل دیوار را تا زیر سقف ادامه داده و سپس به لوله کشی ونت اصلی متصل شوند.
  • در هنگام نصب و اجرای سیستم هوا کشی فول ونت، برای قسمت توالت فرنگی هم می توان ونت هوا کشی در نظر گرفت ولی باید به این نکته توجه کرد که در این صورت در نحوه اجرای ونت فاضلاب، استفاده از سیفون برای این سیستم ها مجاز نیست.
  • ونت منشعب شده از توالت های ایرانی یا فرنگی که در زیر سقف اجرا شده اند باید بالا تر از کف همان واحد به سیستم لوله کشی ونت مرتبط گردند. ( رعایت این نکته در تست استاندارد سیستم فاضلاب از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است)
  • و نکته بسیار مهم در نحوه اجرای ونت فاضلاب این است که اتصال لوله ونت به لوله افقی فاضلاب حتما باید با اتصال زانویی 90 درجه و به صورت کاملا قائم انجام شود. تاکیدی که برای انجام این کار می شود بدین علت است که احتمال ورود فاضلاب به خطوط هواکشی ونت به حداقل برسد.
  • امیدواریم که با مطالعه این مطلب به طور کامل با سیستم هواکشی ونت فاضلابی و مزایا و معایب این خطوط لوله کشی و نحوه اجرای آن ها به طور کامل آشنا شده باشید و در انتها به شما پیشنهاد می کنیم جهت دریافت اطلاعات فتی دقیق تر و به روز ترین لیست قیمت ها و با کیفیت ترین برند های این حوزه با کارشناسان رادیس پایپ در ارتباط باشید.